doksanlar yılları, sovyetler birliği’nin yıkılmasından sonra kurulan yeni rusya federasyonu ile dünya yeni bir döneme girmiş, soğuk savaş bitmişti. rus toprakları seneler sonra kapitalizmi tekrar tatmış ve “katastroika” süreci ile beraber -akabinde rus oligarkların doğmasına sebep olan reformlar- yeni bir ekonomik sürece girmişti.

elbette bu “radikal” değişimin sonuçları basit olmamıştı. rusya büyük bir ekonomik krizin içine girdi. binlerce rus ekonomik krizden dolayı ülkesini terk etmek, küçük kız çocukları seks işçiliği yapmak zorunda kalmıştı. hatta bizden örnek vermek gerekirse “nataşa” kavramı, o dönem rus ekonomisinden dolayı türkiye’ye göç edip kötü yola düşen slav kökenli kadınlarına deniyordu.

yıl 1994, eski sovyet generali olan cevher dudayev çeçenistan’da hakimiyet sağladı ve tek taraflı bir “çeçen içkerya cumhuriyeti”’ni ilan etti. akabinde de domino etkisinden korkan yeltsin hükümeti, 1 aralık 1994 günü çeçenistan’ın başkenti grozni’yi bombaladı. ardından da kara harekatına başladılar.

rusya, yaklaşık bir yıl içinde neredeyse çeçenya’nın tüm kuzey kısmını işgal etti. 1995 haziran ayında çeçen mücahit “şamil basayev” önderliğindeki bir grup çeçen, budyonnovsk şehrindeki bir hastaneyi ve içindeki sivilleri rehin aldı. akabinde yeltsin hükümeti, çeçenlerin ateşkes isteğini kabul etmek zorunda kaldı. bu ateşkes çok uzun sürmese de bu süre içinde tekrar organize olan çeçen ordusu 1996’da grozni şehrini tekrardan rus işgalinden kurtardı.

savaş sonrası, bir sürü rus anne evladını geri göremedi. gelebilen şanslılar ise post travmatik stres bozukluğuna maruz kaldı. gelebilen şanssızlar ise savaştan sonra uzuvlarını kaybederek geldiler. yıkılmış rus ekonomisinde dilencilikten başka yapabilecekleri bir şey yoktu. çeçen tarafında ise resmen bir soykırım yaşandı. 80 bine yakın masum sivil hayatını kaybetti. 500 bine yakın çeçen ise evlerinden oldu, ya da belki başka bir ülkeye mülteci…

peki, bu savaşı kim kazandı? çeçenler mi, ruslar mı? zorla askere gönderilen rus askerleri gerçekten savaşmak istiyor muydu? ne için savaştılar? çeçenler, onlar ne için savaştılar? savaş sonu “normal” insanların elinde toprağın altındaki toplu mezarlar dışında ne kalmıştı ki?

o zaman açıklık getireyim. savaşı rus oligarklar kazandı. rus silah şirketleri kazandı. savaş para demektir, amerika 20 sene boyunca boşuna afganistan’ı işgal etmedi. boşuna suriye’yi bombalamadı. dünya, son 30 senede aklımızın figüre edemeyeceği kadar değişti. bugün dünyayı yönetenler, bizden hiçbir şeye sahip olmayıp mutlu olmamızı istiyorlar ve gerçekten takdir etmek gerekir, başarılı oluyorlar.